Przez wiele lat uważano, że suplementy są wspomaganiem diety dla osób bardzo aktywnie fizycznie lub sportowców. Wiedza jednak ewoluuje i przez liczne straty witaminowo mineralne w związku z zubożeniem żywności w składniki odżywcze, większe zapotrzebowanie w stanach chorobowych czy stresie sprawiły coraz większą świadomość, że to nie tylko wsparcie sportowca, ale przede wszystkim wsparcie dla każdego, kto chce zadbać o swoje zdrowie. Wśród najczęściej wybieranych suplementów znajdziemy wit D, kwas omega-3 oraz multiwitaminy. Chciałbym dziś przedstawić kilka faktów odnośnie kwasów omega-3, być może mniej znanych, dlaczego warto przyjmować suplementację?
1. Obniżają poziom trójglicerydów – kwasy omega-3 są nawet zarejestrowane jako jeden ze składników leku Lovaza, który jest dedykowany obniżaniu trójglicerydów.
2. Normalizują ciśnienie — Według kompleksowej metaanalizy 70 badań klinicznych suplementacja kwasami omega-3 z oleju rybiego (EPA + DHA) znacząco obniża zarówno ciśnienie skurczowe (o 2,5-5,5 mmHg), jak i rozkurczowe (o 1,5-3,5 mmHg). Efekty są bardziej widoczne u osób z umiarkowanym, nieleczonym nadciśnieniem tętniczym.
3. Potencjalna redukcja agresji — w 6-miesięcznym badaniu na 200 uczniach w wieku 8-16 lat suplementacja omega-3 spowodowała znaczne zmniejszenie epizodów zachowań agresywnych.
4. RZS — Metaanaliza 17 badań wykazała, że suplementacja oleju rybiego zmniejsza zapalny ból stawów spowodowany reumatoidalnym zapaleniem stawów i innymi stanami zapalnymi Według badania przeprowadzonego na 250 pacjentach kwasy omega-3 były tak samo skuteczne jak ibuprofen w zmniejszaniu bólu spowodowanego zapaleniem stawów.
5. Ochrona skóry — według wstępnych badań, wysokie spożycie tłuszczów omega-3 wiąże się z niższymi wskaźnikami raka skóry. Omega-3 mogą chronić skórę, zapobiegając czasowemu osłabieniu układu odpornościowego wywołanemu przez światło słoneczne.
6. Bolesne miesiączki - w trzech badaniach z udziałem 380 uczestników olej rybny, sam lub w połączeniu z witaminą B1 lub witaminą E, zmniejszał ból, stosowanie NLPZ i jakość życia u dorastających dziewcząt i kobiet z bolesnymi miesiączkami.
7. Osteoporoza -Badania obserwacyjne sugerują, że wyższe spożycie kwasów omega-3 i niższe spożycie kwasów tłuszczowych omega-6 koreluje z poprawą gęstości mineralnej kości (BMD) u osób starszych w małym badaniu z 65 starszymi kobietami, połączenie EPA, GLA i wapnia znacznie się zwiększyło BMD
8. ADHD — Według metaanalizy 10 badań z udziałem 699 dzieci suplementacja omega-3 wykazała „niewielki, ale znaczący wpływ na poprawę objawów ADHD”. Suplementy o wyższej zawartości EPA wydają się być bardziej skuteczne.
9. Zdrowie mózgu/ działanie przeciwzakrzepowe — olej z ryb poprawił przepływ krwi do mózgu u 22 zdrowych osób Według badań obserwacyjnych zwiększone spożycie ryb i oleju rybiego w diecie wiąże się z niższymi wskaźnikami udarów. Dane z badań klinicznych są mniej przekonujące; wskazują na łagodny korzystny wpływ na udar zakrzepowy (krzepnięcie krwi), ale nie na udar krwotoczny (krwawiący).
10. Utrata wagi — działanie przeciwzapalne oleju rybiego może pośrednio wspomagać metabolizm tłuszczów u osób z wysokim stanem zapalnym lub zespołem metabolicznym Może zwiększać wydzielanie adiponektyny, odpowiedzialnej za rozkład tłuszczów. Oczywiście kluczowym aspektem będzie tutaj deficyt energetyczny (kcal)
11. Płodność — dane sugerują, że olej rybi może przyczyniać się do zmniejszenia starzenia się układu rozrodczego i wydłużenia żywotności reprodukcyjnej. Płód kobiety w ciąży do prawidłowego rozwoju wymaga kwasów EPA i DHA. DHA odgrywa znaczącą rolę w rozwoju nerwowym płodu. Płód jest zależny od dostarczania DHA matki poprzez suplementację lub dietę Mleko matki jest znaczącym źródłem DHA. Wyższe stężenie DHA w mleku matki wiąże się z dietą i suplementacją matki Istnieją ograniczone dowody na to, że olej rybi może zmniejszać ryzyko przedwczesnego porodu.
12. Choroby zapalne jelit/ Zespół jelita drażliwego — przeciwzapalne działanie tłuszczów omega-3 może pomóc w leczeniu nieswoistego zapalenia jelit (IBD) i innych chorób przewodu pokarmowego W jednym z badań 4,2 grama oleju rybiego dziennie przez 8 miesięcy zmniejszało objawy aktywnego łagodnego do umiarkowanego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.
13. Prewencja choroby Alzhaimera — wstępne badania wykazały, że wysokie spożycie DHA wiązało się ze zmniejszonym ryzykiem rozwoju choroby Alzheimera W dwóch badaniach z udziałem 1600 starszych uczestników zwiększone spożycie oleju rybnego i ryb dietetycznych wiązało się z niższymi wskaźnikami choroby Alzheimera. Badania przedkliniczne wskazują, że DHA poprawia pamięć i może spowolnić postęp choroby Alzheimera u myszy Olej z ryb może pomocny nie tylko w zapobieganiu chorobie Alzheimera, ale może nie być skuteczny w zmniejszaniu objawów po wystąpieniu choroby.
14. Łuszczyca — uzupełniające kwasy tłuszczowe omega-3 poprawiły leczenie miejscowe u 30 pacjentów z łuszczycą, poprawiając wysypkę skórną, łuszczenie, zaczerwienienie i inne objawy. W dwóch badaniach z udziałem 103 pacjentów iniekcje omega-3 szybko i znacząco poprawiły zdrowie skóry i objawy łuszczycy.
Kwasy omega-3 przez swój szeroki potencjał przeciwzapalny powinny być komponentem każdej zdrowej diety, dlatego warto je spożywać wraz z pożywieniem oraz uzupełniać braki suplementacją. Przez położenie geograficzne Polski + słabą jakość ryb i owoców morza jako głównych składników kwasów omega-3 suplementacja dodatkowa często powinna być podstawą naszego codziennego dbania o zdrowie.
Autor: Marcin Ostaszewski
Psychodietetyk i student Functional Medicine University w USA. Zajmuje się problemami z płodnością, układu pokarmowego, hormonalnego, dietą w chorobach autoimmunologicznych. W pracy stawia na indywidualne i kompleksowe podejście do zdrowia. Pracuje w klinice leczenia niepłodności Kriobank w Białymstoku. Wspomaga pacjentów w leczeniu i spełnianiu ich marzeń o byciu rodzicami.
